Hoe betaal ik facturen na een overlijden?

In het kader van een nalatenschap kunnen de automatisch geblokkeerde bankrekeningen van een overledene paniek veroorzaken bij de nabestaanden, die zich afvragen hoe ze sommige facturen gaan betalen. Gelukkig bestaat hiervoor een speciale regeling.

Bankrekeningen blokkeren en deblokkeren

Zodra de bank op de hoogte wordt gebracht van een overlijden, worden automatisch alle bankrekeningen op naam van de overledene geblokkeerd. Hetzelfde geldt voor alle eventuele gemeenschappelijke rekeningen. Was de overledene gehuwd onder het stelsel van gemeenschap van goederen, dan worden ook de rekeningen van de huwelijkspartner geblokkeerd.Wat is het doel van deze maatregel? Heel eenvoudig: om transacties te vermijden zolang niet alle erfgenamen geïdentificeerd zijn.

Weet trouwens dat het geen zin heeft om deze rekeningen leeg te maken alvorens het overlijden aan de bank wordt gemeld. Zelfs al wordt het overlijden pas enkele dagen later gemeld, banken beschikken altijd over de vorige rekeningstaten. Wat telt is het bedrag op de rekening om middernacht op de dag voorafgaand aan het overlijden. Als de bank of de fiscus vaststelt dat de rekeningen ondertussen, volledig of gedeeltelijk, werden leeggehaald, riskeert u sancties en/of boetes.

Om de bankrekeningen te deblokkeren, dient u de bank een attest van erfopvolging, of een akte van erfopvolging, te bezorgen. Deze documenten dienen om de erfgenamen op te lijsten en bevestigen dat er geen openstaande fiscale schulden zijn.

Het attest is gratis beschikbaar (als u aan bepaalde voorwaarden voldoet), terwijl een akte van erfopvolging door een notaris moet worden opgemaakt.

Houd er rekening mee dat het enkele weken kan duren voordat de bank alle nodige controles heeft uitgevoerd om de rekeningen te deblokkeren (zoals het nagaan of de overledene of de erfgenamen fiscale schulden hebben).

Wat met dringende facturen?

In afwachting van de officiële deblokkering van de rekeningen door de bank, op vertoon van een attest van erfopvolging, krijgt de huwelijkspartner of wettelijk samenwonende partner toegang tot een bepaald bedrag voor dringende uitgaven. Dit bedrag komt overeen met de helft van het totaal op alle rekeningen van de overledene, met een maximum van € 5000.

Wat gebeurt er concreet?

Zodra de rekeningen geblokkeerd zijn, is het niet meer mogelijk om er geld van af te halen. Het blijft daarentegen wél mogelijk om geld op de rekeningen te storten via een overschrijving. Ook overschrijvingen die vóór het overlijden werden ingepland maar pas later uitgevoerd zouden worden, gaan gewoon door.

De bankkaarten op naam van de overledene worden gedeactiveerd. De kaarten van de huwelijkspartner worden tijdelijk geblokkeerd (tot de rekeningen opnieuw toegankelijk zijn) en kunnen enkel nog gebruikt worden om het saldo te raadplegen.

Hoe kan ik dit geld gebruiken om mijn facturen te betalen?

Er zijn twee mogelijkheden:

• De bank kan u, onder bepaalde voorwaarden, een financiële faciliteit toekennen. Dit betekent dat een rekening op naam van de huwelijkspartner of wettelijk samenwonende partner – gekoppeld aan zijn of haar bankkaart – tijdelijk wordt vrijgegeven, en dat het beschikbare bedrag daarop wordt gestort. Dit is meestal de rekening waarop het loon of pensioen van de partner toekomt. Zo kan hij of zij de debetkaart (en eventueel ook de kredietkaart) blijven gebruiken; 

• Dringende kosten kunnen rechtstreeks door de bank betaald worden vanaf een van de geblokkeerde rekeningen, binnen het toegelaten maximumbedrag. Onder “dringende uitgaven” vallen bijvoorbeeld de uitvaartkosten, de laatste medische kosten of de kosten van de laatste verblijfplaats van de overledene.

In afwachting van de deblokkering van de rekeningen door de bank, is het eenvoudigste om een nieuwe rekening op uw naam te openen en te vragen om de betreffende bedragen daarop over te maken, zodat u er gemakkelijk en zonder beperking toegang toe heeft. Zo kunt u blijven ontvangen wat aan u verschuldigd is, bijvoorbeeld voor toekomstige stortingen van loon of pensioen.